Herbata Pu-erh, często nazywana czerwoną, to prawdziwy skarb Dalekiego Wschodu. Od wieków ceniona za swój wyjątkowy smak i aromat, zyskała również sławę jako naturalny sprzymierzeniec w walce z nadwagą. Odkryj tajemnice tej niezwykłej herbaty i przekonaj się, dlaczego jest tak uwielbiana na całym świecie.
Historia
Herbata Pu-erh, znana jako „czarna herbata” w Chinach (黑茶, hei cha), jest jedną z najstarszych i wyjątkowych odmian herbaty na świecie. Jej historia sięga ponad tysiąca lat wstecz, a produkcja tej fermentowanej herbaty była nieodłącznie związana z kulturą, handlem i medycyną w starożytnych Chinach. Nazwa pochodzi od miasta Pu’er w Yunnan, które było istotnym ośrodkiem handlu herbatą już w czasach dynastii Tang (618–907 n.e.).
Herbata z Yunnan była transportowana do innych regionów Chin i poza granice, a miasto Pu’er pełniło funkcję centrum zbiorczego. Była jednym z towarów wymiennych na starożytnym Jedwabnym Szlaku oraz na Szlaku Herbacianym prowadzącym do Tybetu, Mongolii i Azji Środkowej.
Pu-erh w czasach dynastii
- Dynastia Tang (618–907 n.e.) – Pierwsze wzmianki o fermentowanej herbacie pojawiają się właśnie w tym okresie. Była ceniona jako napój medyczny, pomagający w trawieniu i poprawiający samopoczucie.
- Dynastia Song (960–1279 n.e.) – Technologia prasowania herbaty w różne kształty, takie jak cegły czy dyski, zaczęła się rozwijać, co ułatwiało transport i przechowywanie.
- Dynastia Ming (1368–1644 n.e.) – Proces fermentacji został udoskonalony. Zaczęto bardziej świadomie kontrolować starzenie herbaty, co otworzyło drogę do uzyskiwania różnych profili smakowych.
- Dynastia Qing (1644–1912 n.e.) – W czasach dynastii Qing Pu-erh osiągnęła szczyt popularności jako herbata luksusowa. Była również wręczana jako trybut dla cesarzy.
Produkcja
Pu-erh Sheng poddawany jest naturalnemu starzeniu poprzez leżakowanie herbaty. Proces ten może trwać nawet kilkadziesiąt lat. Natomiast Pu-erh Shu poddawany jest procesowi postarzania zwanemu wodui. Polega on na poddaniu herbaty procesom fermentacji za pomocą drobnoustrojów i szlachetnych grzybów, które rozwijają się poprzez poddanie herbaty działaniu pary wodnej oraz podwyższonej temperatury, przez co herbata w smaku jest podobna do dojrzałych Pu-erhów Sheng. Pu-erh Shu może być spożywany natychmiast po przeprowadzeniu „wodui”, ale może również być pozostawiony do wieloletniego leżakowania podobnie jak Pu-erh Sheng. Obie wersje często można spotkać w formie prasowanej.
Klasyfikacja koloru
Pu’erh jest tam klasyfikowany jako herbata czarna lub też często jako osobna kategoria „Pu-erh”, bez przypisywania jej konkretnego koloru. Natomiast herbatą czerwoną zarówno Chińczycy, jak i Korea oraz Japonia nazywają najpopularniejszą w naszym kraju herbatę czarną.
Rodzaje
Obecnie wyróżniamy dwie główne kategorie herbaty:
Sheng (surowa) – produkowana tradycyjnie, starzeje się przez wiele lat, z czasem rozwijając bardziej złożone smaki.
Shou (dojrzała) – proces starzenia jest przyspieszany dzięki specjalnej metodzie „gotowania stosów” (wo dui), wprowadzonej w latach 70. XX wieku.
Smak i aromat
Herbata Pu’erh (zwłaszcza w wersji Shu) zapewnia nam ziemisty, nieco piwniczny aromat oraz podobnie ziemisty smak ze słodkimi nutami w tle. Przez jednych ten smak jest uwielbiany, inni nie są jego miłośnikami. Wizualnie daje nam ciemno-brunatny kolor (Shu) lub słomkowo-jasny w przypadku surowej zielonej herbaty Pu’erh Sheng.
Właściwości zdrowotne
Dostępne badania naukowe sugerują, że Pu-erh może wykazywać korzystny wpływ na zdrowie człowieka. W badaniach na zwierzętach i ludziach zaobserwowano, że:
Ekstrakt z Pu-erh u szczurów znacząco obniżył poziom LDL-cholesterolu bez wpływu na HDL-cholesterol.
U osób z zespołem metabolicznym regularne spożywanie tej herbaty wiązało się ze znaczną poprawą profilu lipidowego, czyli obniżeniem poziomu LDL-cholesterolu i podwyższeniem poziomu HDL-cholesterolu.
Wpływ na utratę masy ciała jest bardziej złożony i zależy od wielu czynników, takich jak dieta, aktywność fizyczna i indywidualne predyspozycje. Niektóre badania wykazały niewielki, ale statystycznie istotny wpływ na redukcję masy ciała, szczególnie u osób z nadwagą.
Sposób parzenia
- Temperatura wody: Sheng Pu-erh 85–90°C – (zbyt wysoka temperatura może zepsuć jej smak), Shou Pu-erh – 95-100°C – dojrzała herbata potrzebuje większej temperatury)
- Czas parzenia: 10-20 sekund, jako że można ją parzyć wielokrotnie (nawet do 8 razy), z każdym parzeniem czas można wydłużać o 5-10 sekund.
- Ilość herbaty: 4-5 gramy na 200 ml wody. Jeśli używa się liści, należy uprzednio przelać wrzątkiem w celu przepłukania i odpowiedniego przygotowania liści.
- Najlepszym wyborem są czajniczki do parzenia herbaty.
